محلی در انتهای بزرگراه آزادگان تهران در محوطه ای وسیع، کنار بوستان جنگلی آزادشهر که پارکینگ این بوستان خوانده می شود، جمعه ها وضعیتی دیگر دارد. فروشندگان و خریداران زیادی در سن و سال های مختلف از ساعات اولیه روز تاعصر به این جا می آیند تا سگ معامله کنند.
آری این جا جمعه بازار سگ است... گفته می شود تنوع نژادی سگ ها در سراسر جهان بیش از 340 نوع است که امروزه برخی از نژادهای این حیوان در زندگی آدم ها حضوری جدی دارند. همین حضور و نزدیک شدن سگ ها به انسان ها و زندگی شهری زمینه ایجاد این بازار و خرید و فروش سگ ها را به وجود آورده است.
پرواضح است نگهداری از این گونه حیوانات در خانه به سبک امروزی در فرهنگ ریشه دار ایرانی ها که با آیین های اسلامی گره خورده است، هیچ گاه جایگاهی نداشته است اما به هر روی برخی افراد به دلایلی به این سو سوق پیدا کرده اند .
تقریبا از همه قشر جامعه به جمعه بازار رفت و آمد دارند. تنوع خودروهای پارک شده در حاشیه محوطه بوستان که هر هفته باعث ایجاد ترافیک در بزرگراه هم می شود، بیانگر حضور سطوح مختلف جامعه از اشراف تا طبقه متوسط در این بازار است. این که برپایی چنین بازاری دارای مجوز است یا نه، خودش جای تامل دارد اما هرچه هست هرهفته آن هم در این شرایط کرونایی شلوغ تر از هفته قبل است و انگار هم به کسی ربطی ندارد.
شرایط بهداشتی این حیوانات و این که این سگ ها چه بیماری هایی را ممکن است به انسان ها انتقال دهند، خود حدیث مفصلی است که شرحش جای مفصلی را می طلبد. کرونا در سگ بازار شیوع کرونا باعث نشده سوداگری این تجارت بی رونق باشد، حاضران در بازار با ماسکی روی صورت، سراسر این بازار را بالا و پایین می روند تا سگ مد نظر خود را بیابند.
در ظاهر حساسیت های مراقبتی بالاست آن گونه که عمده مشتریان بعد از وارسی توله سگ ها در سبدهای فروش و لمس آن ها دست خود را با محلول هایی که در کنار سبدها قرار داده شده ضدعفونی می کنند اما مشخص است که وضعیت بهداشتی بازار مساعد نیست و رعایت ضوابط بهداشتی با حدود 200 قلاده توله سگ در انبوه جمعیت فروشنده و خریدار که مدام این حیوانات را از دستی به دست دیگر جابه جا می کنند، چندان معنایی ندارد.
سگ مهربان!
در این بازار سگ های دارای جثه کوچک یا به قولی سگ های آپارتمانی اقبال بیشتری دارند، بعضی خانواده ها همراه فرزندان کودک و نوجوانشان به این بازار آمده اند و طبیعی است که چشمان مشتاق بچه ها به این سگ ها خیره شده باشد.انگار قرار است این کودکان تنهایی شان را با این سگ ها پر کنند . سگ هایی با نژاد پومر، پیکی نیز، شیتسو و... که به سگ های مینیاتوری مشهورند.
شبیه این مشتری ها یک جا می ایستم. دختر نوجوانی از فروشنده می خواهد برایش توضیح دهد امتیازات سگ مد نظرش بر فلان نژاد دیگر در چیست؟ فروشنده هم برایش توضیح می دهد که پومر عروسکی؛ سگی مهربان، زیبا و در عین حال حساس و آسیب پذیر است. اگر محیط منزل تان آرام است، انتخاب خوبی کرده اید اما اگر نیست بهتر است به سراغ خانواده شیتزو بروید که چینی و سازگارتر هستند!
سگ ماست خور 15 میلیونی
به گشت و گذارم ادامه می دهم، یکی از خریداران از سگ فروش دلیل تفاوت قیمت زیاد بین توله های دو نژاد را می پرسد که من هم می شنوم: «ببین داداش من! این توله که قیمتش 15 میلیونه اولا که شناسنامه سلامت داره، ثانیا وزنش از 2کیلو بیشتر نمیشه، خیلی مهربونه، سر و صداش نسبت به نژادهای دیگه خیلی کمتره، اخلاق و رفتارش خیلی زود مطابق شرایط دلخواه شما شکل می گیره...» می گوید: «این توله 40 روزه است و بهتره تا یک ماه به جای شیر به او ماست پروبیوتیک بدید تا خوب رشد کنه.»
در پیگیری هایم متوجه می شوم که سگ های آپارتمانی چینی معروف به شیتزو و نژادهای متنوع دیگر آن و همچنین سگ های کوچک همچون گلدن رتریور، لابرادور رتریور، ژرمن شپرد، بیچون فرایز، بوستون تریر، کینگ چارلز اسپانیل و... در این بازار خرید و فروش می شود. حتی می گویند در این بازار گونه های کمیاب و نایاب هم پیدا می شود.
سگ 70 میلیونی
در بخشی دیگر از محوطه این بازار سگ، سگ های بزرگ و قوی هیکل هم دیده می شوند که عمدتا دارای نژاد های خاص هستند و قیمت هایشان هم به نسبت ویژگی هایی که دارند از دو میلیون تا 50 میلیون تومان و گاهی 70 میلیون است. از بول ماستیف، بولداگ، دوبرمن، روتوایلر، کومندور،شین لو تا سگ مخوف سرابی که جثه عظیمی نسبت به سایر همنوعانش دارد.
درمانگاه سگ در سگ بازار
راه اندازی درمانگاه سیار حیوانات در حاشیه جمعه بازار سگ و غرفه های فروش غذا و لوازم مورد نیاز این حیوان هم چشم انداز جدید این بازار است که برای معاینه سرپایی هر سگ 50هزار تومان دریافت می کند. همچنین در حاشیه این بازار کار و کاسبی بوفه داران سیار نیز جور است و از ساندویچ فلافل، دل و جگر، فالوده بستنی تا چای و قلیان به مشتریان عرضه می شود. حالا خودتان تصور کنید وضعیت بهداشت در این بازار چگونه می تواند باشد.
مجاز یا غیر مجاز
در میان گشت و گذارم، با برخی که حدس می زنم در این بازار باسابقه محسوب می شوند همکلام می شوم. از صحبت های آن ها درمی یابم جمعه بازار سگ تهران یا به گفته آن ها “بازارهفتگی سگ” همیشه در این سال ها در محل های مختلف شهر برپا می شده اما به دلیل متغیر بودن مکان آن، هیچ گاه نام و نشان دقیقی برای خودش نداشته است اما از آن جایی که این بازار به تازگی در ضلع دیگر بزرگراه آزادگان یعنی جایی که مقابلش بازار پرنده فروشان تهران است، برپا شده، این تصور ایجاد می شود این جا هم بخش دیگری از بازار فروش حیوانات است.
در عین حال موضوع را پیگیری کردم و دریافتم محوطه پارکینگ بوستان جنگلی آزادگان که حالا به عنوان جمعه بازار از آن بهره برداری می شود، دارای مالک خصوصی است و بدون مجوزی برای خرید و فروش سگ، از صاحب ملک به صورت هفتگی اجاره می شود. هرچند مرکز خرید و فروش پرندگان آزادگان دارای مجوز قانونی است اما باز هم برخی گزارش ها حاکی است که در آن جا هم به صورت غیر مجاز حیواناتی مثل روباه، میمون و عقاب خرید و فروش می شود.
