جماعت شیعیان خوجه در لندن پرسش هایی را درباره واکسن کرونا از محضر مرجع عالیقدر جهان تشیع مطرح کردند که دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی به این پرسش ها در تاریخ هفتم دی ماه ۱۳۹۹ (۱۲ جمادی الاول ۱۴۴۲) پاسخ دادند.
متن پرسش ها و پاسخ ها به این شرح است:
محضر مرجع عالیقدر جهان تشیع حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی
سلام علیکم با آرزوی طول عمر با کمال صحت و عافیت حضرت عالی، لطفاً ما را در مسائل زیر راهنمایی بفرمایید:
۱- واکسن‌های ضد کرونا تولید شده توسط شرکت‌های «فایزر (آمریکایی)» و «استرازنکا (اروپایی)» و «مودرنا» آماده شده و از کشورهای دیگر هم عن‌قریب به بازار عرضه خواهد شد. مجامع پزشکی برخی کشورها این واکسن‌ها را تایید کرده و مجوز برای استفاده عموم صادر نموده علیرغم برخی عوارض جانبی. ولی برخی مقلدین نگران احتمال ضرر این واکسن هستند چون برخلاف موارد قبلی مراحل آزمایش را با شتاب گذرانده و هنوز به مرحله نهایی نرسانده از باب اضطرار دولت‌ها مجوز صادر نمودند. برخی قومیت‌ها هم بر اساس تجربیات منفی سابق که ضرر دیدند، در این واکسن‌ها مشکوک هستند ولی تا حالا برای اکثریت هنوز ضرر بزرگ دیده نشده. در این شرایط حضرت عالی چه توصیه می‌فرمایید؟
۲- دولت‌ها در تزریق واکسن اولویت‌بندی نموده به ترتیب برای کارمندان پزشکی و درمان، سالمندان، رجال امنیت عمومی و قس علی هذا… اما برخی با پرداخت هزینه اضافی می‌خواهند خارج از نوبت زودتر به واکسن دسترسی پیدا کنند. آیا رعایت این اولویت‌ها شرعاً الزامی می‌باشد؟
۳- اگر برخی دولت‌های جهان سوم توان خرید واکسن و تهیه آن برای همه شهروندان ندارند و یا به موقع آن را فراهم نکنند و اگر پزشکان توصیه به تزریق کنند در صورت امکان، و اگر هزینه شخصی تهیه آن از بازار آزاد کفاف نکند، آیا حضرت عالی اجازه می‌فرمایید در صرف حقوق شرعی برای خرید و توزیع و تزریق واکسن به نیازمندان داخل و خارج جماعت؟
۴- اگر شرکت تولید واکسن فراخوان ثبت‌نام داوطلبان برای مشارکت در آزمایش تأثیرگذاری و سلامتی واکسن‌ها کند، آیا مؤمنین می‌توانند داوطلب شوند با تضمین شرکت در رعایت احتیاط و مراقبت از سلامتی داوطلب اما با احتمال قرار گرفتن در معرض برخی عوارض غیرمترقبه که ای‌بسا شدید و یا حتی موجب خطر جانی می‌تواند باشد؟
۵- برای تثبیت مواد واکسن تا حین تزریق، تولیدکنندگان از مواد مختلف استفاده می‌کنند من جمله ژلاتین خوکی. آیا می‌شود به عدم تصریح آنها یا اعلام عدم استفاده همچو مواد کفایت کرد چون گفته می‌شود در اکثر واکسن‌ها ژلاتین خوکی استفاده می‌شود؟ و اگر امکان استحاله در جریان ساخت آن باشد، آیا تحقیق لازم است؟ و اگر مقدار آن در واکسن مستهلک باشد، آیا پیشگیری از احتمال خطر جانی مجوز برای تزریق اضطراری محسوب می‌شود؟
متن پاسخ های دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی به این شرح است:
۱- در اینگونه موارد شایسته است به تشخیص پزشکان متخصص و با تجربه اعتماد شود. و اما از نظر شرعی استفاده از واکسنی که مجوز گرفته در صورتی لازم است که احتمال ابتلا به ویروس کرونا و در پی داشتن خطر جانی و یا آسیب بسیار شدید غیرقابل تدارک بر احتمال عوارض شدید جانبی استفاده از واکسن فزونی قابل توجه داشته باشد.
۲- تخلف از رعایت اولویت‌ها اگر خلاف قانون باشد مجاز نیست.
۳- در مواردی که ضرورت داشته باشد بی‌مانع است.
۴- اگر خطر جانی و یا احتمال عوارض شدید غیرقابل تدارک داشته باشد جایز نیست مگر آن‌که احتمال آن خیلی ضعیف و غیرقابل اعتنا باشد.
۵- در هر صورت اشکال شرعی ندارد.
۱۲ جمادی الاول ۱۴۴۲ / هفتم دی ۱۳۹۹
شفقنا
