دکتر سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت در نشست خبری که در استودیو سلامت وزارت بهداشت و به صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، گفت: متأسفانه کووید 19 در جهان رو به شتاب بوده و تاکنون حدود 56 میلیون نفر در جهان مبتلا شده و یک میلیون و 300 هزار نفر نیز در اثر این بیماری فوت کرده‌اند. ایران نیز به ازای هر یک میلیون نفر، رتبه 26 ام مرگ‌های جهان را به خود اختصاص داده است.
وی با بیان اینکه مقابله با کووید 19 نیازمند بازنگری بوده و چه سیاست‌گذاران و چه مردم باید در عملکرد خود بازنگری و بازبینی داشته باشند، در خصوص محدودیت‌های جدید کرونایی از شنبه و تکلیف مشاغلی که مجبور به تردد در ساعات منع تردد هستند، بیان کرد: درباره این مسائل قرارگاه عملیاتی کرونا تصمیم‌گیری میکند و اعلام شده که حتماً باید در این باره هماهنگی شود.
زیرا این محدودیت‌ها بسیار محکم است و دوربین‌ها از پلاک‌های ماشین عکس‌برداری کرده و جریمه می‌کنند. این هماهنگی‌ها باید از سوی خود ادارات انجام شود. به عنوان مثال، درصورتی‌که پلاک‌هایی برای غیر از آن استان و شهرستان است، اطلاع دهند. کمیته امنیتی و اجتماعی قرارگاه باید در این باره ابلاغیه‌ها را مطرح کند و هماهنگی‌ها از طریق آن‌ها انجام می‌شود. هماهنگی‌ها باید از سوی خود ادارات انجام شود و اعلام کنند کدام خودروهایشان می‌خواهند تردد کند که برایشان مشکل ایجاد نشود.
چگونگی اجرای ممنوعیت سفر برای کرونا مثبت‌ها
وی با بیان اینکه بحث حمل‌ونقل و تردد به صورت هدفمند بررسی می‌شود، گفت: بر این اساس، افرادی که تستشان مثبت شود، به طور هوشمند اطلاعاتشان از طریق سامانه‌ها به مراکز حمل‌ونقل و تردد کشور منتقل می‌شود. اکنون شرکت‌های قطار این کار را انجام داده و سیستم‌هایشان را تطبیق دادند و 6 تا هفت شرکت هواپیمایی هم این اقدام را انجام دادند.
وی ادامه داد: در تاکسی‌های اینترنتی به این صورت است که راننده‌ای که تستش مثبت بوده تا 14 روز چراغ این راننده قرمز می‌ماند و این راننده طی این 14 روز نمی‌تواند مسافر بگیرد. همچنین در لیست مسافری که چه در مرحله صدور بلیت است و چه زمانی که دارد سوار قطار یا هواپیما می‌شود، اگر تستش مثبت باشد، از سوار شدنش ممانعت می‌شود. همه این موارد منوط به افزایش تست است که با تأمین تستهای رپید محقق می‌شود. تستهای رپید بسیار راحت است و طی 20 الی 25 دقیقه پاسخ را نشان می‌دهد. این تست‌ها می‌تواند انقلابی را ایجاد کند. البته به‌شرط اینکه ایزولاسیون انجام شود و یک ضمانت اجرایی برای قرنطینه افراد مثبت باشد.
وی در خصوص اظهاراتی مبنی بر تست کرونای رایگان و ارائه داروی رایگان در برخی مراکز، عنوان کرد: یکی از مسائلی که از بابت آن خرسندیم و آن را یک عامل موفقیت می‌دانیم، موضوع تست است. ما متوجه شدیم کشورهایی که تست بیشتری انجام دادند، توانستند افراد مثبت دیگری را شناسایی کنند و آن‌ها را ایزوله کنند و در کنترل بیماری موفق شدند. بر این اساس، ما تا یک ماه قبل به طور متوسط بین 17 هزار تا 20 هزار تست انجام می‌دادیم که این میزان برای ما 6.5 میلیارد تومان هزینه داشت. به هر حال ما افراد ثابتی داریم و این کار هم کار تخصصی است. اکنون ظرفیت انجام تست PCR را افزایش دادیم و آن را به روزانه 40 هزار تست رساندیم.
تولید داخلی تستهای تشخیص سریع کرونا از هفته آینده
لاری ادامه داد: تستهای آنتی‌ژن رپید و سریع گشایشی در کل دنیا ایجاد میکند و ما نیز درخواست داده‌ایم برای تأمین این تست‌ها، از کره جنوبی خرید شود در عین حال، هفته آینده نیز اولین نمونه این تست‌ها در کشورمان تولید می‌شود و با قیمت مناسب فقط در اختیار مراکز 16 ساعته، 24 ساعته و مراکز درمانی دولتی قرار می‌گیرد و به صورت رایگان این تست برای افراد انجام می‌شود. این یک نوید است. قبلاً فقط افراد آسیب‌پذیر و بالای 60 سال را در مراکزمان به صورت رایگان تست می‌کردیم، اما در حال حاضر تستهای رپید وارد مراکز می‌شود و می‌توانیم تعداد افراد بیشتری را تست کنیم. البته فقط افراد علامت‌دار را تست می‌کنیم و می‌توانیم برای غربالگری استفاده کنیم.
لاری درباره درمان سرپایی و ارائه داروی رایگان به بیماران کرونا، گفت: وزارت بهداشت یک بازنگری کرده تا بتواند در حوزه درمان‌های سرپایی بیماران، مراقبت بهتری کند. ما مشاهده کردیم که اگر داروهای آنتی وایرال (ضد ویروس) در فاز ابتدایی به بیماران داده شود، ممکن است به احتمال بسیار زیاد می‌تواند از شدت بیماری بعد از 6 الی هفت روز پیشگیری کند که این موضوع با دانشگاه‌های علوم پزشکی مطرح شده و اجازه داده شده که داروهایی مانند اکتمرا، کلترا، هیدروکسی کلروکین، ایورمکتین که ضد انگل است و فاویپیراویر در مراکز 16 ساعته و 24 ساعته پیشنهادی دانشگاه‌ها باشد، حتی به صورت کارآزمایی بالینی در اختیار افراد گذاشته شود و این افراد پیگیری شوند.
وی با بیان اینکه در شهرها هر 2500 نفر یک مراقب بهداشت دارند و در روستا هر 650 نفر یک مراقب سلامت دارند، گفت: بر این اساس، از این طریق بیماران می‌توانند ردیابی شوند که این موضوع می‌تواند یک کارآزمایی بالینی باشد تا نتیجه این داروها را نشان بدهد. البته قطعاً دقت می‌شود داروهایی ارائه شود که کمترین ضرر را داشته باشند و طی این مدت در کل دنیا استفاده شده باشد. این داروها به صورت رایگان در اختیار بیماران قرار می‌گیرد.
کرونا
سخنگوی وزارت بهداشت درخصوص زمان آغاز این طرح، گفت: ابتدا باید رپید تست‌ها (تستهای سریع) وارد بازار شود. به هر حال هماهنگی‌های آن انجام شده است. همه این موارد باید باهم اتفاق بیفتد و سازوکارش نوشته شده که از هفته‌های آتی عملیاتی می‌شود.
واکسن کرونا
ایران در گروه 84 کشور پرداخت کننده پول برای پیش خرید واکسن کرونا
وی درخصوص وضعیت پیش خرید واکسن کرونا از کووکس، بیان کرد: ما هم در حوزه تولید واکسن کرونا اقدام می‌کنیم و هم از آنجایی که ممکن است کشورهایی در این حوزه از ما جلوتر باشند باید در پیش خرید مشارکت می‌کردیم که این اقدام هم انجام شده است. در بین 180 کشوری که در کووکس قرار دارند، برخی کشورهای ضعیف و متوسط هستند و اکثر کشورهای اروپایی هم حضور دارند.
در عین حال، 84 کشور پرداخت کننده پول هستند که ما هم جزو آن هستیم. البته آمریکا جزو این گروه کشورها نیست. پیش‌پرداخت حدود 52 میلیون دلار بوده که در حال انجام است. به هر حال ما مقداری مشکل تبادلات ارزی داریم، اما رئیس‌جمهور روی این موضوع اصرار دارند. البته میزان واکسنی که از این طریق خریداری کنیم، تقریباً می‌تواند 10 درصد جمعیت ما را پوشش دهد. سیاست سازمان بهداشت جهانی دسترسی عادلانه به واکسن است و اعلام می‌کنند که از آنجایی که این بیماری پاندمی است، اگر همه کشورها واکسن نداشته باشند، زنجیره انتقال بیماری قطع نمی‌شود.
واکسن خارجی نهایتاً 20 درصد جمعیت کشور را پوشش خواهد داد
لاری ادامه داد: از طرفی یکسری پروژه‌ها با یکسری شرکت‌های بین‌المللی دنیا هم انجام شده مانند شرکت‌هایی در هند که دارند واکسن تولید می‌کنند تا بتوانیم 10 درصد دیگر هم از این طریق تأمین کنیم. بنابراین، واکسن خارجی نهایتاً 20 درصد جمعیت ما را پوشش می‌دهد که افراد مسن، بیماران زمینه‌ای و کارکنانی که ارتباط مستقیم با بیماران دارند را شامل می‌شود. برای بقیه جمعیت اصرار داریم که پروژه واکسن خودمان را پیش‌بریم و از رقابتی که در دنیا است، عقب نمانیم و بتوانیم تعداد بیشتری از مردم را واکسینه کنیم. گرچه هنوز هیچ واکسن تائید شده ای وجود ندارد و دارند کارآزمایی های خود را طی می‌کنند.
هزینه واکسن کرونا
وی همچنین افزود: در عین حال هنوز مشخص نشده که ایمنی واکسن چقدر خواهد بود. همه واکسن‌ها دو دوزه است و مشخص نشده دوز دوم آن را کی باید تزریق کنیم و بعد از آن میزان تاثیر چقدر خواهد بود. این‌ها مواردی است که باید در تولید واکسن داخلی‌مان هم مورد نظر قرار دهیم.
پیشرفت واکسن ایرانی کرونا
لاری درخصوص وضعیت واکسن کرونای تولیدی کشورمان، تصریح کرد: پروژه با دقت بالایی پیش می‌رود و شرکت‌های مختلفی اعم از انستیتو پاستور، رازی و ستاد اجرایی فرمان امام شرکت‌های پیشتاز در این زمینه هستند. هفت یا هشت مورد از شرکت‌های دانش‌بنیان ما پیشتازند که چهار موردشان قاعدتاً باید اوایل زمستان وارد فاز کارآزمایی بالینی شوند. البته ممکن است ما کمی تأخیر نسبت به سایر کشورها داشته باشیم. به هر حال مسئله واکسن در حال حاضر بسیار مهم و حیاتی است و برای هر کشوری جنبه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی پیدا کرده است. از طرفی علاوه بر اینکه در کووکس عضو هستیم و از طریق شرکت‌های بین االمللی هم برای پروژه‌های مشترک اقدام می‌کنیم، قطعاً باید به تولید داخل هم اهمیت دهیم. زیرا این یک بیماری اپیدمی است و همه دنیا به دنبال واکسن است.
وی گفت: بنابراین، قطعاً سهم زیادی نمی‌توانیم دریافت کنیم. بر همین اساس پروژه‌های تولید واکسن با دقت زیاد دنبال می‌شود. اگر در زمستان وارد کارآزمایی بالینی شود، ابتدا روی تعداد محدودی مثلاً 100 نفر انجام می‌شود. بحث این است که واکسن سمیّت و خطر نداشته باشد و بر همین اساس، افرادی که انتخاب می‌شوند، باید شرایط خاصی داشته باشند. تیم‌هایی که این اقدام را انجام می‌دهند، بسیار دقیق و علمی پیش می‌روند. طی دو روز گذشته هفت مورد این شرکت‌ها اقداماتشان را برای سازمان بهداشت جهانی شرح دادند. برای ما مهم است که سازمان جهانی بهداشت در جریان اقدامات ساخت واکسن ما باشد. زیرا ما در کووکس هم هستیم و ارائه این اطلاعات به این سازمان، به نوعی صحه گذاری به کار ماست.
لاری در بخش دیگری از سخنانش درباره وضعیت محدودیت‌ها، گفت: اعمال محدودیت‌های دقیق، مطالبه وزارت بهداشت بود. حتی اگر روسای دانشگاه‌ها برای تعطیلی دوهفته‌ای نامه دادند، نگران بودند که شاید محدودیت‌های قسمتی نتواند به خوبی اجرا شود. البته بعد از جلسه با مقام معظم رهبری و تشکیل قرارگاه خوشبین تر هستیم. زیرا فرایندها دقیق‌تر مشخص شده است. مقام معظم رهبری فرمودند که محدودیت‌ها را باید وزارت بهداشت پیشنهاد دهد که همین روال در حال انجام است. در قرارگاه سه روز فرصت دارند که نظراتشان را روی محدودیت‌ها ارائه کنند که بر این اساس تمام دستگاه‌ها عملیاتی بودن این محدودیت‌ها را می‌سنجند.
تعطیلی مشاغل 2، 3 و 4 در مراکز استان‌ها و 160 شهرستان قرمز از شنبه
وی ادامه داد: در حال حاضر با توجه به سازوکاری که در قرارگاه وجود دارد، وظایف هر یک از دستگاه‌ها مشخص شده است و نظارت عالیه هم با وزارت بهداشت است، امیدواریم این محدودیت‌ها به خوبی پیش رود. اتفاقی که از شنبه می‌افتد این است که تمام مراکز استان‌ها و 160 شهرستان در شرایط قرمز هستند و جز مشاغل یک که ضروری هستند، سایر مشاغل تعطیل هستند و سازوکار برای این محدودیت‌ها دیده شده است و جریمه‌ها بالاتر رفته و مشخص شده که چه کسی باید جریمه را اعمال و چه کسی باید نظارت کند. به نظر می‌آید که این محدودیت‌ها جدی‌تر انجام شود.تشریح وضعیت برگزاری لیگ‌های ورزشی
وی درباره وضعیت برگزاری لیگ‌های ورزشی با بیان اینکه در شرایط فعلی باید همه منافذ انتقال بیماری را با هم ببندیم، گفت: پیشنهاد تعطیلی لیگ‌های ورزشی از سوی قرارگاه کرونا به ستاد ملی انجام شده که ستاد ملی باید در این زمینه تصمیم‌گیری کند. اگر این پیشنهاد تائید شود، از شنبه لیگ‌های ورزشی تعطیل خواهند بود.
سخنگوی وزارت بهداشت درباره رنگ‌بندی‌های مربوط به استان‌ها و شهرها، گفت: درحال حاضر سه رنگ بندی داریم که شامل قرمز، نارنجی و زرد است و با توجه به شرایط کشور، دیگر سبز و سفید ما حذف شده است. اکنون 160 شهرستان ما در محدودیت قرمز هستند که فقط مشاغل گروه یک می‌توانند در آن فعالیت کنند که فقط مختص مشاغل ضروری و شامل ادارات و مراکز امنیتی، امدادی و ضروری و استراتژیک است. قرار شده که سازمان امور اداری و استخدامی تمام این مباحث را جدا کرده و به ادارات ابلاغ کند.
درباره طرح ترافیک تصمیم خاصی اتخاذ نشده است
لاری درباره وضعیت طرح ترافیک بیان کرد: با استاندار تهران صحبت کردیم که اعلام کردند که قرار است جزییات این موضوع را مشخص کنند، اما درباره طرح ترافیک تصمیم خاصی اتخاذ نشده است.
تعطیلی کلینیک‌های زیبایی
وی درباره فعالیت مراکز زیبایی، گفت: این مشاغل جزو گروه‌های سه و چهار هستند و در شهرهای قرمز فقط شغل‌های ضروری می‌توانند اقدام کنند. در عین حال کلینیک های زیبایی و جراحی زیبایی تعطیل هستند و اگر جایی باز شود، مردم باید گزارش دهند.
لاری در پاسخ به سؤالی درباره آمار ابتلا و فوتی ناشی از کرونا، عنوان کرد: در حوزه آمار کرونا، چیزی که ما طبق معیار سازمان بهداشت جهانی اعلام می‌کنیم، بر اساس، تست PCR مولکولی مثبت است. در تمام دنیا هم قرار بوده به این صورت اعلام کنند. اولاً اختصاصی بودن این تست‌ها 100 درصد است. یعنی اگر کسی مثبت شود، قطعاً مثبت است، اما اگر فردی منفی شد، ممکن است مثبت هم باشد و 30 تا 40 درصد خطا داریم. بر این اساس ممکن است تست بیماری منفی باشد، اما سی‌تی‌اسکن ریه او مثبت باشد که این فرد را در زمره بیماران محتمل می‌آوریم. در مواردی هم ممکن است تست منفی باشد یا سی‌تی‌اسکن نداشته باشد، اما علائم کرونا را داشته باشد که این فرد به عنوان بیمار مشکوک مداوا می‌شود. آنچه ما اعلام می‌کنیم، موارد قطعی PCR مثبت است.
وی ادامه داد: در اوایل کار ما سیستم ثبت آماری دقیقی نداشتیم و همه دنیا دستپاچه بودند. در عین حال ما کیت‌های اندکی در اختیار داشتیم و ممکن است بسیاری از فوتی‌ها در آنجا منظور نشده باشند. گرچه ما در منطقه بهترین سیستم ثبت آماری را داریم، اما در اوایل به دلیل وضعیت بیماری قطعاً کم شماری داشته‌ایم. در عین حال گاهی اوقات گزارش مرگ‌ها با تأخیر به ما می‌رسد.
همه این موارد را به صورت ثبت شده داریم. گاهی یک بیمار به دلیل مشکلات قلبی فوت میکند، اما به صورت اتفاقی از او تست می‌گیرند که تست مثبت می‌شود. در اینجا ما تست مثبت را منظور می‌کنیم، اما علت اصلی مرگش بیماری قلبی است. اگر این موارد را بخواهیم حساب کنیم، قطعاً آمار از آنچه به عنوان مثبت قطعی اعلام می‌کنیم، بیشتر می‌شود که همه این‌ها ثبت و ضبط است. دقت ما در ثبت بیماری و گزارش دهی‌ها روزبه‌روز بهتر می‌شود. آمارهایی که ما ارائه می‌دهیم می‌تواند ترند بیماری را نشان دهد. نمی‌توان اعلام کرد که آمار کل چقدر از آمار مثبت قطعی بیشتر است. البته این‌طور نیست که بگوییم سه یا چهار برابر است.
میزان ابتلای مجدد به کرونا
لاری در پاسخ به سؤالی درباره میزان ابتلای مجدد و میزان مرگ کرونایی ها در آی سی یو، عنوان کرد: طبق آخرین مقالات علمی میزان ابتلای مجدد به کرونا چهار در 10 هزار است. به هر حال از آنجایی که هنوز نادانسته‌های ما زیاد است، آنچه که حس می‌کنیم و می‌شنویم ابتلای مجدد به نظر بیشتر از این می‌آید. البته اپیدمی طولانی شده و 10 ماه از آن می‌گذرد. حال ممکن است فرد بعد از چهار ماه مبتلا شده باشد. در ایران هم تحقیقاتی در این زمینه در حال انجام است که هنوز نتایج آن بیرون نیامده است.
وی ادامه داد: میزان مرگ در آی سی یو متغیر است. کمیته مرگ‌ومیر وزارت بهداشت شاخص‌هایی را تعریف میکند، اما در این زمینه عوامل متعددی وجود دارد. به نظر می‌آید میزان مرگ‌ومیر در آی سی یو 50 درصد باشد، اما باید با دقت در این باره مطالعه و صحبت کرد.
باید به طب سنتی بها داده شود
لاری درباره استفاده از داروهای طب سنتی در درمان کرونا، گفت: آنچه که مردم به آن تمایل دارند، طب سنتی است که باید به آن بها داده شود و از روش صحیح از آن استفاده شود. اتفاقات خوبی در این حوزه در حال انجام است؛ البته باید چند مورد را تفکیک کنیم؛ در حال حاضر عده‌ای دلالان کرونا هستند که چه در داروهای گیاهی و چه در داروهای شیمیایی می‌خواهند سوءاستفاده کنند و کاسبی کنند، اما وزارت بهداشت باید دارویی را به مردم معرفی کند که اولاً زیان نداشته باشد و دوما مؤثر باشد. هنوز هیچ فرآورده دارویی اعم از گیاهی یا شیمیایی نداریم که درمان قطعی کرونا باشد، اما هر دارویی که بتواند مدت بستری را کاهش داده و علائم بیماری را تخفیف دهد، از آن استقبال می‌کنیم.
وی ادامه داد: در یکشنبه پیش رو قرار است در کمیته علمی افرادی که طرح‌هایشان را از مدخل درست در حوزه طب سنتی آوردند پرزنت شوند و اگر اثربخشی این داروها در دو موردی که مطرح کردم مشخص شود، می‌تواند وارد پروتکل‌های درمانی شود. فرایند به این صورت است که دارو در دانشگاه علوم پزشکی مطرح شده، بعد از دریافت کد اخلاق و کارآزمایی بالینی، سازمان غذا و دارو باید مجوز آن‌ها را ارائه کند. اینکه ما اعلام کنیم یک داروی گیاهی درمان قطعی کروناست، ساده‌انگاری و فریب مردم است و مردم را گمراه و ناامید میکند. وزارت بهداشت با وسواس درباره هر دارویی که درباره آن ادعایی مطرح شود، اقدام میکند.
لاری درباره داروهای گیاهی کمک کننده به درمان کرونا، گفت: اسپری دهانی PHR160 است که حاوی 6 اسانس گیاهی است و کمک میکند به بهبود عوارض ریوی شامل تنگی نفس، سرفه و اکسیژن درمانی، داروی دیگر شربت موکوزیفت است که حاوی عصاره آبی میوه دو گیاه که به بهبود علائم خستگی و بی‌اشتهایی در بیمارن کمک میکند. شربت دیگر با نام استاپ‌سیویر است که نام فرآورده آن مشکلی داشته و تایید نهایی نشده است و مورد مصرف آن کمک به کاهش زمان بستری بیماران و کمک به بهبود هایپوکسی میکند، این شربت حاوی 7 جز گیاهی است.
شربت دیگر با نام آنوآل اس است که هنوز تایید نهایی نشده است که حاوی یک جز گیاهی است و کمک به بهبودی برخی عوارض بیماری کرونا میکند. روال این است که مشخصات به سازمان غذا و دارو می‌رود و بررسی‌های لازم با منابع مختلف انجام می‌شود و بررسی بالینی هم انجام می شود سپس دارو به شکل محدود تولید می‌شود تا بتوانند سایر فرایندهای تایید مرتبط با دارو را انجام دهند، در صورت مثبت بودن نتایج، مجوز موقت به پروانه تولیدی مدت‌دار تبدیل می‌شود که اگر قرار باشد این دارو وارد پروتکل درمان بیمارن شود کمیته علمی باید آن را تایید کند.