دیکلوفناک چیست و برای درمان چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟ نکات مهم درباره مصرف دیکلوفناک چه نکاتی هستند؟ بعد از فراموشی مصرف دیکلوفناک چه کاری انجام دهیم؟ عوارض دیکلوفناک چیست؟ نحوه مصرف دیکلوفناک  چیست؟

در ادامه پاسخی جامع به این سوالات خواهیم داد،همراه ما باشید.

دیکلوفناک چیست و برای درمان چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟

1564987515 S3sO0 4 دیکلوفناک

شاید دیکلوفناک (Diclofenac) را با نام دیگر آن، ولتارین (Voltaren) بشناسید. دیکلوفناک از داروهای ضدالتهابِ غیراستروئیدی است. از آن برای درمان التهاب و درد استفاده می‌شود؛ مثلا یکی از موارد مهم مصرف دیکلوفناک برای سردرد میگرنی و التیام آن است. بهبود درد، ناراحتی و اختلال‌های مرتبط‌ با مفاصل، عضلات و استخوان‌ها، از موارد دیگر مصرف این دارو است. می‌توان از این دارو برای بهبود وضعیت علائم برخی بیماری‌ها و ناراحتی‌ها استفاده کرد. در ادامه، به تعدادی از اینها اشاره می‌کنیم:

  • میگرن؛
  • کمردرد؛
  • دندان درد؛
  • روماتیسم مفصلی، آرتروز و نقرس؛
  • کشیدگی و رگ‌به‌رگ‌شدن عضلات و رباط‌ها؛
  • روماتیسم ستون فقرات (اسپوندیلیت آنکیلوزان/ ankylosing spondylitis)؛ این بیماری، همان ‌طور که از نام آن پیداست، علائمی مثل التهاب ستون فقرات (و قسمت‌های دیگری از بدن) دارد.

نحوه و زمان مصرف دیکلوفناک

R1379237859 4

توضیحات ذکرشده در پاسخ به این سؤال که دیکلوفناک چیست و چه موارد استفاده‌ای دارد برای آشنایی اجمالی با دارو و کارایی‌های آن کافی است. حالا می‌توانیم کمی راجع‌به نحوه و زمان مناسب مصرف دارو، دوز مصرف، راهکارهای احتمالی در صورت فراموشی یکی از دوزهای دارو و نیز اطلاعات دیگری از این ‌دست صحبت کنیم.

البته دیکلوفناک فقط در صورتی استفاده می‌شود که پزشک آن را تجویز کند؛ بنابراین اطلاعات دقیق درباره چگونگی مصرف دارو را متخصص در اختیارتان خواهد گذاشت. منتها بد نیست بدانید که نحوه مصرف دارو در حالت کلی به چه صورت است.

قرص، کپسول و شیاف ۳ شکل دارویی دیکلوفناک هستند که بیشتر از سایر اشکال دارویی آن تجویز می‌شوند. انواع تزریقی آن هم در دسترس است (آمپول دیکلوفناک). قطره چشمی هم از دیگر اشکال دارویی دیکلوفناک است. این دو مورد آخر را معمولا فقط در بیمارستان و زیر نظر پزشک متخصص می‌توان استفاده کرد. هریک از این ۳، بسته به نوع و شدت بیماری، ۲ تا ۳ بار در روز استفاده خواهند شد.

ژل و پماد از دیگر اشکال دارویی دیکلوفناک هستند. معمولا پماد دیکلوفناک برای کمردرد و بهبود آن استفاده می‌شود. مصرف موضعی ژل دیکلوفناک نیز می‌تواند برای بهبود وضعیت کمردرد کارایی داشته باشد.

دوز مصرفی استاندارد دیکلوفناک

9fa8d53e 8deb e611 80c5 020000f9144b 4 دیکلوفناک

 

دوز مصرفی استاندارد دارو بین ۷۵ تا ۱۵۰ میلی‌گرم در روز است، که البته بسته به تشخیص پزشک ممکن است کمتر یا بیشتر شود. البته این اطلاعات بیشتر شامل حال افراد بالغی می‌شود که مشکل خاصی به‌جز بیماری یا اختلالی که به‌خاطر آن دیکلوفناک مصرف می‌کنند ندارند. برای کودکان یا زنان باردار و شیرده، کمی اوضاع متفاوت است؛ مثلا دوز شیاف دیکلوفناک برای کودکان (یا اشکال دیگر دارویی دیکلوفناک)، با توجه به وزن آنها و برخی اطلاعات دیگر تعیین می‌شود. در بخش‌های بعدی، بیشتر دراین‌باره صحبت خواهیم کرد (در بخش «دیکلوفناک در زنان باردار و شیرده، سالمندان و کودکان»).


حتما بخوانید » قرص فاموتیدین


گاهی پزشک متخصص قرص یا کپسول دیکلوفناکی را برای بیمار تجویز می‌کند که آهسته ـ رهش (Slow – Release) باشد. تفاوت این داروها با داروهای معمولی این است که به‌صورت تدریجی و در طی مدت معینی مادۀ مؤثر خود را رها می‌کنند. قرص یا کپسول آهسته ـ رهش دیکلوفناک برای کسانی تجویز می‌شود که مدام گرفتار درد و ناراحتی هستند و لحظه‌ای امان ندارند. چنین دارویی را باید با وقفه‌های زمانی ۱۰ تا ۱۲ ساعته مصرف کرد.

نحوه مصرف دیکلوفناک

قرص و کپسول

2 4 20210111 205613

قرص یا کپسول دیکلوفناک را به‌همراه یک لیوان شیر یا آب قورت دهید. نباید قرص را جَوید یا آن را له کرد. کامل و سالم، همان‌طور که هست، قرص یا کپسول را قورت دهید.

کپسول یا قرص دیکلوفناک را همیشه بعد از غذا یا میان‌وعده بخورید (و نه با شکم خالی). در این ‌صورت، احتمال اینکه معده به ‌هم بریزد یا دچار ناراحتی شود کمتر خواهد بود. خوردن قرص همراه با شیر (به‌جای آب) نیز راهکار دیگری است برای پیشگیری از این عارضه.

حتما بخوانید » کلماستین


شیاف دیکلوفناک

3 4 20210111 205615

برای واردکردن شیاف طبق توصیه‌های زیر عمل کنید:

  1. به سرویس بهداشتی بروید؛
  2. قبل و بعد از استفاده از شیاف دستانتان را بشویید. بهتر است اطراف مقعد را هم با صابون ملایم و آب بشویید و خشک کنید؛
  3. شیاف را از داخل بسته‌اش درآورید؛
  4. نوک تیز شیاف را به‌آرامی وارد مقعد کنید (تقریبا ۳ سانتی‌متر باید داخل شود)؛
  5. حدود ۱۵ دقیقه بی‌حرکت بنشینید یا دراز بکشید. شیاف شروع به آب‌شدن می‌کند و اثرگذاری آن به‌مرور اتفاق می‌افتد.
استفاده از شیاف دیکلوفناک در کودکان، اگر متخصص صلاح بداند، منعی ندارد و محدود به افراد بالغ و بزرگ‌سال نیست. البته واضح است که مقدار مصرف شیاف دیکلوفناک برای کودکان کمتر است. در واقع، از تجویز دوزهای بالا و مکرر برای آنها خودداری خواهد شد.

ژل، پماد و کرم دیکلوفناک

4 20210111 205618

کمی ژل، پماد یا کرم از ظرف محتوی آن بردارید یا خارج کنید. سپس به‌آهستگی آن را روی قسمتی که درد می‌کند بمالید. بعد از پایان کار دست‌هایتان را بشویید. ژل دیکلوفناک را معمولا بین ۲ تا ۴ بار در روز استفاده می‌کنند. اگر در طول روز ۲ بار از ژل استفاده می‌کنید، بهتر است یک بار آن صبح باشد و یک بار دیگر شب. اگر ۳ یا ۴ بار در طول روز از ژل استفاده می‌کنید، پیش از هر بار استفاده از ژل، حداقل ۴ ساعت صبر کنید. میزان ژل یا پمادی که هر بار مصرف می‌کنید به بزرگیِ ناحیه‌ای از بدن بستگی دارد که ژل باید روی آن مالیده شود.


حتما بخوانید » لوزارتان


روش استفاده از چسب و پد دیکلوفناک

روش مناسب استفاده از چسب یا پد دیکلوفناک چیست و هنگام انجام این کار چه ملاحظاتی را باید مدنظر داشت؟

  • چسب یا پد دیکلوفناکی را که تهیه کرده‌اید، روزی ۲ بار، یک بار صبح و یک بار شب، روی محلی که درد می‌کند بگذارید. با کف دست به‌آهستگی به آن فشار بیاورید تا خوب به پوست بچسبد.
  • اگر در ۲ قسمت مختلف از بدن احساس درد و ناراحتی دارید، در آنِ واحد بر روی هر دو از پد یا چسب استفاده نکنید. طی هر بار استفاده، فقط یک قسمت از بدن را با آن بپوشانید، نه بیشتر. در طول شبانه‌روز بیشتر از ۲ بار از این پدها استفاده نکنید.
  • قبل از کندن پد یا چسب از روی پوست، کمی آن را نم‌دار کنید. به‌ این ‌شکل، راحت‌تر بلند می‌شود. بعد از بلندکردن پد، پوستِ زیرِ آن را بشویید و آثار جامانده از آن را پاک کنید.

نکاتی مهم درباره مصرف دیکلوفناک

  • مصرف دیکلوفناک ممکن است باعث خون‌ریزی معده شود. استعمال دخانیات این خطر را دوچندان می‌کند. اگر سیگار می‌کشید، حتما مسئله را با متخصص در میان بگذارید.
  • اگر سابقه حساسیت به داروهایی مثل آسپرین یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن و ناپروکسن) دارید، حتما پیش از شروع به مصرف دیکلوفناک، مسئله را با متخصص در میان بگذارید. دیکلوفناک ممکن است حاوی ترکیبات غیرفعالی باشد که در بروز واکنش‌های حساسیت‌زا (و برخی اختلال‌های دیگر) نقش دارند.

حتما بخوانید » سوماتروپین


  • یکی از مضرات استفاده از شیاف دیکلوفناک (و دیگر اشکال دارو) این است که پوست مصرف‌کننده دارو، در برابر نور خورشید، حساس‌تر و آسیب‌پذیرتر می‌شود. زمانی را که زیر نور خورشید سپری می‌کنید محدود کنید و بیرون از خانه، از کرم ضدآفتاب و لباس‌های محافظت‌کننده استفاده کنید. اگر علائمی مثل آفتاب سوختگی یا قرمزشدن و تاول‌زدن پوست را مشاهده کردید، حتما مسئله را با متخصص در میان بگذارید.
  • پیش از شروع به مصرف دیکلوفناک، راجع‌به سوابق ابتلا به بیماری اطلاعات کافی در اختیار متخصص قرار دهید؛ به‌ویژه اگر سابقه ابتلا به این بیماری‌ها را داشته‌اید: آسم (شامل تاریخچه‌ای از اطلاعات راجع‌به وخیم‌ترشدن شرایط آن، پس از مصرف آسپرین یا دیگر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی)، ناراحتی‌های مرتبط ‌با خون‌ریزی یا لخته‌شدن خون، ناراحتی‌های قلبی، فشار خون بالا، نارسایی کبد، پولیپ‌های بینی، ناراحتی‌های مرتبط‌ با معده/ روده/ مری (مثلا خون‌ریزی داخلی، زخم معده، سوزش مکرر قلب)، و سکته مغزی.

اگر مصرف دیکلوفناک را فراموش کردیم چه کنیم؟

5 20210111 205620

به‌محض آنکه یادتان آمد، دوز عقب‌افتاده را مصرف کنید؛ مگر آنکه چیزی به سررسیدن موعد مصرف دوز بعدی دارو نمانده باشد. در آن صورت، فقط همان یک دوز را مصرف کنید. برای جبران دوز عقب‌افتاده دارو، هرگز دوز مصرفی‌تان را ۲ برابر نکنید. اگر زیاد یادتان می‌رود، بهتر است از هشدار موبایل یا ساعت کمک بگیرید.

در صورت مصرف بیش از اندازه دیکلوفناک چه باید کرد؟

استفاده بیش‌ازحد از دیکلوفناک ممکن است خطرناک و همراه با عارضه‌هایی باشد که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:

  • سردرد؛
  • اسهال؛
  • سرگیجه؛
  • معده درد؛
  • وزوز گوش.
  • حالت تهوع؛
  • پیداشدن رد خون در استفراغ (یکی از نشانه‌های خون‌ریزی در معده) یا درآمدن استفراغ، به شکل دانه‌های قهوه؛

اگر به‌اشتباه دیکلوفناکِ بیشتری مصرف کردید، با دردست‌داشتن جعبه دارو یا دستور مصرف آن، به‌همراه هرچه از دارو برایتان باقی مانده، به متخصص مراجعه کنید.

کمتر پیش می‌آید که کسی به‌خاطر مصرف بیش‌ازحدِ ژل دیکلوفناک یا مثلا پد آن دچار مشکل و عارضه شود؛ اما اگر استفاده زیاد شما از این اشکال دارویی با عارضه‌ای همراه بوده است، حتما مسئله را با متخصص در میان بگذارید.
از مصرف خودسرانه دیکلوفناک پرهیز کنید. برخی افراد، بدون مشورت با پزشک، از شیاف دیکلوفناک برای دیسک کمر و دردهای آزاردهنده مشابه با آن استفاده می‌کنند (یا حتی از اشکال دارویی دیگر آن) که اصلا توصیه نمی‌شود. مصرف این دارو باید تحت نظر متخصص باشد.

عوارض مصرف دیکلوفناک چیست؟

6 20210111 205623

عوارض شایع‌تر مصرف دیکلوفناک

در میان مصرف‌کنندگان داروهای دیکلوفناک، از هر ۱۰۰ نفر، ۱ نفر دچار عوارض شایع‌تر مصرف دارو می‌شود. تعدادی از این عوارض را باهم می‌خوانیم:

  • سردرد؛
  • حالت تهوع؛
  • سرگیجه (ورتیگو)؛
  • اسهال و استفراغ؛
  • جوش (نه شدید)؛
  • نفخ و درد شکم، نداشتن اشتها.

هنگام استفاده از پد، ژل یا کرم دیکلوفناک، کمتر پیش می‌آید که چنین عارضه‌هایی را تجربه کنید؛ چون مواد دارویی وارد بدن نمی‌شوند. عوارض این اَشکال دارویی کمی متفاوت است و اغلب به‌شکل ناراحتی‌های پوستی خود را نشان می‌دهد؛ ناراحتی‌هایی مثل موارد زیر:

  • خشکی و ناراحتی پوست (اگزما)؛
  • خارش و التهاب پوست (درماتیت)؛
  • افزایش حساسیت و آسیب‌پذیری پوست به نور خورشید؛
  • جوش‌زدن در نقاطی از پوست که رویشان ژل یا پد گذاشته شده.
در صورت مکررشدن عوارض دیکلوفناک، حتما موضوع را با متخصص در میان بگذارید.

عوارض جدی‌تر و خطرناک‌تر مصرف دیکلوفناک چیست؟

bc096a14577daf38cfd31fd2c6a104fe 3

از میان هر ۱۰۰۰ نفر مصرف‌کننده دیکلوفناک، فقط ۱ نفر ممکن است این عوارض جدی‌تر را تجربه کند. منتها همین‌قدر که کمیاب‌اند، خطرناک هم هستند. به‌محض تجربه هریک از عارضه‌های زیر، به متخصص مراجعه کنید:

  • نفس‌تنگی، خستگی و تورم پاها یا مچ پاها (نشانه‌های احتمالی نارسایی قلبی)؛
  • زردرنگ‌شدن پوست یا سفیدی چشم‌ها (اینها از نشانه‌های احتمالی نارسایی کبد هستند)؛
  • جوش‌زدن و خارش پوست یا تورم و پف‌دارشدن آن (اینها از نشانه‌های احتمالی کهیر یا تورم پوستی (اِدِم/ Edema) هستند)؛
  • درد قفسه سینه، نفس‌تنگی، احساس ضعف یا گیجی، یا احساس طاقت‌فرسای اضطراب که ممکن است خبر از سکته قلبی بدهند؛
  • پیداشدن رد و اثر خون در استفراغ یا درآمدن استفراغ به‌شکل دانه‌های قهوه (این دو ممکن است از خون‌ریزی معده یا روده خبر بدهند)؛
  • سوءهاضمه شدید، سوزش قلب یا درد شکم، استفراغ یا اسهال (اینها ممکن است نشانه‌های زخم معده یا التهاب معده یا روده باشند)؛
  • ضعف یک سمت از بدن، مشکل در صحبت‌کردن یا فکرکردن، ازدست‌دادن تعادل یا تاری دید (که ممکن است نشانه‌های سکته مغزی باشند).
به‌محض مشاهده این عوارض در خود یا دیگران، با اورژانس تماس بگیرید.

واکنش شدید حساسیت‌زا به دیکلوفناک

7 2 20210111 205627

واکنش شدید حساسیت‌زا از دیگر مضرات دیکلوفناک است که البته، مثل عوارض خطرناک آن، بسیار نادر است. چنین واکنشی ممکن است با نشانه‌ها و علائم زیر همراه باشد:

  • خس‌خس سینه؛
  • مشکل در تنفس یا صحبت‌کردن؛
  • تورم دهان، صورت، لب‌ها، زبان یا گلو؛
  • احساس تنگی و گرفتگی در قفسه سینه یا گلو؛
  • جوش‌زدن، همراه با یک یا چند عدد از این نشانه‌ها: خارش، قرمزشدن، تورم، پوسته‌پوسته‌شدن یا تاول‌زدن پوست.
در صورت مشاهده واکنش شدید حساسیت‌زا به دیکلوفناک، حتما باید به بیمارستان بروید و زیر نظر متخصص باشید.

حتما بخوانید » پماد کالامین


داروهایی که با دیکلوفناک تداخل دارویی دارند

داروهایی هستند که مصرف هم‌زمان آنها با دیکلوفناک کارکرد و کارایی آن را مختل می‌کند. در ادامه، به تعدادی از مهم‌ترین این داروها اشاره می‌کنیم:

  • داروهای رقیق‌کننده خون مثل وارفارین؛
  • میفپریستون (داروی مخصوص سقط ‌جنین)؛
  • داروهای ضدالتهاب دیگر مثل آسپرین یا ایبوپروفن؛
  • داروهای استروئیدی مثل هیدروکورتیزون یا پردنیزولون؛
  • لیتیوم که برای درمان اختلال‌های ذهنی از آن استفاده می‌کنند؛
  • داروهایی مثل فنی‌توئین که برای درمان و کنترل حملات صرع کارایی دارند؛
  • متوترکسات که برای درمان بعضی از بیماری‌های التهابی و انواع سرطان کاربرد دارد؛
  • زیدوودین که از آن برای درمان عفونت ناشی از اچ. ‌آی. ‌وی (HIV) استفاده می‌شود؛
  • قرص‌هایی مثل فوروزماید و بومتانید که باعث افزایش تعداد دفعات ادرارکردن می‌شوند؛
  • داروهایی مثل کلستیپول و کلستیرامین که از آنها برای کاهش کلسترول استفاده می‌شود؛
  • داروهای مخصوص نارسایی‌های قلبی مثل دیگوکسین و داروهای مخصوص فشار خون بالا؛
  • داروهایی مثل سیکلوسپورین و تاکرولیموس که در کاهش فعالیت دستگاه ایمنی نقش دارند؛
  • مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI)، داروهای ضدافسردگی مثل سیتالوپرام یا سرترالین؛
  • داروهای آنتی‌بیوتیک مثل سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین، موکسی‌فلوکساسین، نالیدیکسیک‌اسید، نورفلوکساسین، یا افلوکساسین.
مصرف برخی داروها، مثلا داروهای ضدپلاکت (ضدانعقاد/ anti – platelet) مثل کلوپیدوگرل، یا داروهای رقیق‌کننده خون مثل وارفارین/ انوکساپارین/ دابیگاتران، به‌خودی‌خود می‌تواند به خون‌ریزی منجر شود. مصرف هم‌زمان اینها با دیکلوفناک خطر خون‌ریزی را بیشتر خواهد کرد.

دیکلوفناک در زنان باردار و شیرده، سالمندان و کودکان

8 20210111 205628

مصرف دیکلوفناک در زنان باردار و شیرده

مصرف دیکلوفناک هم برای زنان باردار و هم برای زنان شیرده خطرناک است. فقط در صورتی می‌توان این کار را انجام داد که متخصص صلاح بداند و واقعا هیچ راه دیگری نباشد. مصرف این دارو در زنان باردار، به‌ویژه در ۳‌ماهه اول و آخر دوران بارداری، ممکن است خطرهایی جدی را متوجه حال جنین کند (خطرهایی مثل آسیب‌دیدن کبد یا اندام‌های دیگر جنین). به‌علاوه، احتمال آنکه روند طبیعی و معمولی وضع‌حمل هم مختل شود وجود خواهد داشت.

نکته دیگر آنکه به نظر می‌رسد دیکلوفناک به شیر مادر هم راه پیدا کند؛ بنابراین شیردادن به کودک، برای کسی که این دارو را مصرف می‌کند، ممکن است خطرناک باشد. بهتر است در این شرایط با متخصص مشورت کنید.


حتما بخوانید » لوپرامید


سالمندان و کودکان

سالمندان و کودکان، در مقایسه با افراد بالغ، بیشتر در معرض خطر عوارض و مضرات دیکلوفناک هستند. مثل مورد قبل، تجویز دارو برای این دو دسته از افراد صرفا در شرایطی انجام می‌شود که هیچ راهکار دیگری نمانده باشد. در آن ‌صورت نیز از تجویز دوزهای بالا و مکرر دارو خودداری خواهد شد. در برخی منابع، ذکر شده که مصرف دیکلوفناک برای کودکان زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود. برخی منابع دیگر این سن را تا ۱۲ سال پایین آورده‌اند. با وجود این اختلاف‌نظرها، جای تردیدی نیست که مصرف این دارو برای کودکان خوب نیست و تا حد ‌امکان باید محدود شود.


حتما بخوانید » عوارض گالانتامین


نام‌های داروی دیکلوفناک در ایران

  • نام تجاری:
  • ®Voltaren
  • ®Modafenac SR
  • ®Alfen-XL
  • ®Pain off
  • دیکلوفناک
  • دیکلوفناک سدیم
  • دیکلوفناک پتاسیم
  • نام لاتین:
  • Diclofenac

5 نکته کلیدی درباره مصرف دیکلوفناک

  1. ممکن است متخصص، برای محافظت از معده در برابر عوارض دیکلوفناک، داروهای دیگری هم برایتان تجویز کند.
  2. داروهای گیاهی بعضا می‌توانند با دیکلوفناک تداخل ایجاد کنند. اگر از چنین داروهایی استفاده می‌کنید، مسئله را با متخصص در میان بگذارید.
  3. مصرف دیکلوفناک ممکن است فشار خون را افزایش بدهد. فشار خونتان را مرتب بررسی کنید و اگر بالا بود، حتما متخصص را در جریان بگذارید.
  4. دارو را در دمای اتاق، به‌ دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. کمد سرویس بهداشتی انتخاب خوبی برای نگهداری دارو نیست. مراقب باشید دارو به‌هیچ‌عنوان در دسترس کودکان و حیوانات خانگی نباشد.
  5. با درنظرداشتن برخی راهکارها، می‌توان عوارض دیکلوفناک را بیشتر کنترل کرد؛ مثلا اگر حالت تهوع پیدا می‌کنید، نخوردن غذاهای پرادویه کمک می‌کند حالتان بهتر شود یا به‌فرض کسانی که معده درد یا نفخ معده یا بی‌اشتهایی را تجربه می‌کنند، می‌توانند با پرهیز از خوردن خوراکی‌های نفخ‌آور (نخودفرنگی، عدس، لوبیا و پیاز)، تمرین آهسته غذاخوردن و نوشیدن، و ورزش به‌طور منظم، این عوارض را کنترل کنند.

حتما بخوانید » قرص عشق


پاسخ به سؤالات رایج درباره دیکلوفناک

9 20210111 205630

۱. دیکلوفناک چیست و چطور کار می‌کند؟

دیکلوفناک از جمله داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی است. کار آن کاهش تعداد هورمون‌هایی است که سبب بروز درد و التهاب در بدن می‌شوند. اثر کارکرد ژل دیکلوفناک نیز مثل قرص یا کپسول دیکلوفناک است؛ با این تفاوت که قرص و کپسول بر تمام بدن تأثیر می‌گذارد، اما ژل فقط همان سطحی از پوست را که پوشانده است.

۲. چقدر طول می‌کشد دارو اثرش را بگذارد و حالم بهتر شود؟

اگر کپسول یا قرص دیکلوفناک را خورده باشید، حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان می‌برد تا اثرش را بگذارد. این مدت‌زمان برای شیاف دیکلوفناک به چند ساعت می‌رسد. اگر از ژل دیکلوفناک بر روی پوست‌تان استفاده می‌کنید، ۱ یا ۲ روز بعد اثر آن را حس خواهید کرد. اگر از آن برای بهبود علائم آرتروز استفاده می‌کنید، ممکن است ۱ هفته طول بکشد تا اثر کامل ژل را بر مفصلی که درد می‌کند حس کنید.

۳. دیکلوفناک را تا چه مدت باید مصرف کرد؟

بسته به علت استفاده از دارو، مدت‌زمان نیاز به آن کمتر یا بیشتر می‌شود؛ مثلا اگر برای کمردرد خفیف یا دندان درد از دارو استفاده می‌کنید، ۱ یا ۲ روز مصرف دیکلوفناک کافی خواهد بود؛ اما اگر پای اختلال جدی‌تری مثل روماتیسم مفصلی در میان باشد، مدت‌زمان نیاز به مصرف دارو قاعدتا بیشتر خواهد بود. بهترین کار این است که برای کنترل و بهبود علائم اختلال یا بیماری (فرقی نمی‌کند چه باشد)، کمترین دوز ممکن از دیکلوفناک را در کوتاه‌ترین بازه زمانی ممکن مصرف کرد.

۴. آیا مصرف بلندمدت دیکلوفناک ایمن و بی‌خطر است؟

مصرف دیکلوفناک، در دوزهای بالا و بازه‌های زمانی طولانی، ممکن است عوارضی مثل زخم معده یا روده داشته باشد. نگرانی اندکی هم وجود دارد درباره کسانی که دوزهای خیلی بالا (۱۵۰ میلی‌گرم در روز) از دارو را به‌مدتی طولانی مصرف می‌کنند. برخی از این افراد ممکن است دچار نارسایی قلبی یا نارسایی کلیوی شوند.


حتما بخوانید » ملوکسیکام


۵. آیا می‌توان مسکن دیگری را جایگزین دیکلوفناک کرد؟

انتخاب بهترین نوع مسکن وابسته به این ۲ عامل است: نوع درد و علت آن. دیکلوفناک از جمله داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی است (NSAID)؛ دسته‌ای از مسکن‌ها که داروهای دیگری چون ایبوپروفن و ناپروکسن را هم شامل می‌شود. اگر نیاز به مصرف طولانی‌مدت دارو باشد، ممکن است متخصص این دو را جایگزین دیکلوفناک کند؛ چون احتمال آنکه باعث اختلال و نارسایی قلبی شوند کمتر است.

اگر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی برای درمان دردتان کارایی ندارد، می‌توانید از انواع دیگر مسکن‌ها استفاده کنید. مسکن‌هایی مثل پاراستامول (استامینافون) یا استامینافون کدئین (کو-کودامول/ co-codamol). حتی گاهی مصرف تنهای دارو کمکی به بهبود درد نمی‌کند و ممکن است، با صلاحدید متخصص، یک یا چند عدد از روش‌های درمانی دیگر در نظر گرفته شوند: روش‌هایی مثل ورزش‌کردن یا فیزیوتراپی. دیکلوفناک برای بهبود دردهای عصبی کارایی ندارد. در این شرایط مسکن‌های دیگری تجویز خواهند شد.


حتما بخوانید » فلوتیکازون


۶. چرا باید هنگام مصرف دیکلوفناک مراقب عارضه زخم معده باشیم؟

مصرف دوزهای بالای دیکلوفناک به‌مدت طولانی ممکن است به زخم معده منجر شود. سالمندان و کسانی که وضعیت عمومی سلامتی‌شان چندان مساعد نیست نیز در معرض خطر این عارضه هستند. معمولا برای کسانی که زخم معده دارند یا سابقه ابتلا به آن را داشته‌اند، دیکلوفناک تجویز نمی‌کنند. اگر متخصص تشخیص دهد که بیمار، هنگام مصرف دیکلوفناک، در معرض خطر زخم معده خواهد بود، ممکن است دارویی برای کنترل آن هم تجویز کند.

قرص یا کپسول دیکلوفناک را بعد از غذا یا با یک لیوان شیر بخورید. در این صورت، احتمال آنکه معده به‌ هم بریزد کمتر می‌شود. شایع‌ترین نشانه زخم معده احساس سوزش یا درد و ناراحتی مکرر در مرکز معده است؛ اما همیشه هم همراه با درد نیست و برخی از افراد، نشانه‌های دیگری مثل سوءهاضمه، سوزش قلب و حالت تهوع را تجربه می‌کنند. اگر مستعد زخم معده هستید، بهتر است به‌جای دیکلوفناک، از استامینافون استفاده کنید که کمتر معده را اذیت می‌کند.

هشدار مهم: به‌محض مشاهده علائم و نشانه‌های زخم معده، مصرف دارو را متوقف کنید و نزد پزشکتان بروید.

۷. آیا دیکلوفناک اعتیادآور است؟

خیر، اعتیادآور نیست؛ اما باید همیشه طبق دستور مصرف و نسخه پزشک از آن استفاده کرد.

۸. اگر مصرف دارو را متوقف کنیم چه اتفاقی خواهد افتاد؟

هروقت مصرف قرص، کپسول یا شیاف دیکلوفناک را متوقف کنید، ۱۵ ساعت زمان می‌برد تا اثرات دارو کاملا از بین برود.

۹. آیا دیکلوفناک روی باروری تأثیر می‌گذارد؟

اگر داروهای ضدالتهاب، مثل همین دیکلوفناک، در دوزهای بالا و در بلندمدت استفاده شوند، ممکن است تخمک‌گذاری زنان را تحت‌تأثیر قرار دهند؛ مسئله‌ای که باروری را برایشان دشوارتر خواهد کرد. مصرف دیکلوفناک برای کسانی که از قبل مشکلی در باروری دارند یا آزمایش‌های باروری را از سر می‌گذارند توصیه نمی‌شود. استامینوفن در این شرایط جایگزین بهتری است.


حتما بخوانید » مونته لوکاست


۱۰. از لحاظ غذایی، هنگام مصرف دیکلوفناک، ملاحظه یا پرهیزی لازم نیست؟

خیر. هنگام مصرف دیکلوفناک، می‌توانید مثل قبل به روند عادی غذاخوردن ادامه دهید و پرهیزی لازم نیست. البته اگر عوارضی مثل به‌هم‌ریختن معده یا حالت تهوع تجربه می‌کنید، بهتر است کمی مراعات کنید و از خوردن غذاهای پرادویه اجتناب کنید.

سخن پایانی

اگر سؤال، نکته یا نظری دارید، می‌توانید در بخش «ارسال دیدگاه» مطرح کنید. مشتاق خواندن نظرات و پیشنهادهای شما هستیم. اگر خواندن مقاله برایتان مفید بود، آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.


در ادامه بخوانید » عوارض مصرف داروی تاریخ گذشته


هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
منابع » nhsdrugswebmd