قرص پردنیزولون (Prednisolone) چیست؟
قرص پردنیزولون (Prednisolone) با نام تجاری: دلتا کورتریل از داروهای کورتیکو استروئید یا کورتون متعلق به خانواده بزرگ استروئیدها است که با کاهش پاسخ سیستم ایمنی بدن به بیماری های مختلف به تسکین علائمی همچون درد، ورم و واکنش های حساسیتی کمک می کند.
لازم به ذکر است این دارو در واقع فرم مصنوعی یک ماده طبیعی – هورمون کورتیکو استروئید – که توسط غده فوق کلیوی تولید می شود می باشد.
موارد مصرف قرص پردنیزولون (Prednisolone)
پردنیزولون ممکن است برای درمان بیماری ها و مشکلات سلامتی زیر تجویز شود:
- آرتریت
- مشکلات خون یا مغز استخوان
- اختلالات سیستم ایمنی بدن
- مشکلات پوستی مانند پسوریازیس
- بیماری های چشم
- آسم و سایر مشکلات تنفسی
- سرطان
- آلرژی های شدید
- کولیت اولستراتیو (یک بیماری مزمن و التهابی روده)
- اختلالات غدد (درون ریز)
- مشکلات کلیوی
- لوپوس (نوعی بیماری خود ایمنی شناخته شده با التهاب و علائم متعدد)
- مشکلات غدد فوق کلیوی یا آدرنال
در حال حاضر محققان ایرانی روی تاثیر ترکیب سه داروی پردنیزولون، آزیترومایسین و ناپروکسن برای کاهش علائم کرونا تحقیق می کنند.
نکته مهم: داروی پردنیزولون ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در این مطلب تنها به یکی از آن ها اشاره شده است.
نحوه مصرف قرص پردنیزولون (Prednisolone)
برای جلوگیری از ناراحتی معده بعد از مصرف پردنیزولون، آن را دقیقا مطابق دستور پزشک به صورت خوراکی همراه با غذا یا شیر میل کنید.
هنگام مصرف پردنیزولون یک لیوان کامل آب بنوشید مگر آن که پزشک توصیه دیگری داشته باشد.
دوز و طول مدت درمان به شرایط پزشکی و واکنش بدن به درمان بستگی دارد.
بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید، قطع ناگهانی پردنیزولون ممکن است علائم برخی بیماری ها را تشدید کند، پزشک برای قطع دارو معمولا به مرور دوز را کاهش می دهد.
در صورت تداوم یا تشدید وضعیت به پزشک اطلاع دهید.
شروع اثر قرص پردنیزولون (Prednisolone)
شروع اثر این دارو 2 تا 4 روز بعد از شروع درمان می باشد.
عوارض جانبی قرص پردنیزولون (Prednisolone)
در صورت بروز علائم آلرژیک همچون کهیر، تنفس دشوار، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو با اورژانس تماس بگیرید.
در صورت مشاهده عوارض زیر بعد از مصرف پردنیزولون با پزشک تماس بگیرید:
- تنگی نفس حتی اگر خفیف باشد، ورم، افزایش وزن و چاقی سریع
- کبودی، نازک شدن پوست یا هر گونه زخمی که بهبود پیدا نمی کند
- افسردگی شدید، تغییر در شخصیت، افکار یا رفتار غیر طبیعی
- درد غیر طبیعی یا جدید در یک دست یا پا یا پشت
- مدفوع خونی یا قیری شکل، سرفه خونی، استفراغ شبیه پودر قهوه
- درد شدید در قسمت فوقانی معده که به پشت سرایت می کند، تهوع، استفراغ
- تشنج
- کمبود پتاسیم با علائمی همچون گرفتگی پا، یبوست، ضربان قلب نا منظم، لرزش در سینه، افزایش تشنگی یا ادرار، بی حسی یا سوزن سوزن شدن
برخی عوارض جانبی رایج پردنیزولون عبارتند از:
- احتباس مایعات (ورم در دست یا مچ پا)
- سرگیجه، احساس دوران
- تغییر در سیکل قاعدگی
- سردرد
- درد عضلانی یا ضعف
- ناراحتی معده، نفخ
موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی پردنیزولون نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: در خانه روغن بنفشه تهیه کنید+آموزش
عوارض قطع ناگهانی قرص پردنیزولون (Prednisolone)
در صورت قطع ناگهانی پردنیزولون ممکن است دچار علائم ترک دارو شوید، از جمله:
- ضعف
- کاهش وزن یا لاغری ناخواسته
- حالت تهوع
- درد عضلانی
- سردرد
- خستگی
- سرگیجه
برای جلوگیری از این مسئله پزشک معمولا دوز مصرف را به تدریج کاهش می دهد.
ناگفته نماند احتمال بروز عوارض قطع مصرف در افرادی که به صورت دوز بالا یا طولانی مدت از این دارو استفاده می کنند بیشتر است. در صورت مشاهده عوارض به پزشک اطلاع دهید.
موارد احتیاطی قرص پردنیزولون (Prednisolone)
- قبل از مصرف پردنیزولون در صورت حساسیت به این دارو یا پردنیزون یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.
- قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:
– بیماری های چشمی مانند آب مروارید، گلوکوم
– مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی، حمله اخیر قلبی
– فشار خون بالا
– بیماری کبدی
– بیماری کلیوی
– اختلالات تیروئید
– دیابت
– مشکلات معده و روده مانند دیورتیکولیت، زخم
– شکننده شدن استخوان ها (پوکی استخوان)
– عفونت های فعلی یا قبلی مانند سل، تست مثبت سل، تبخال
– عفونت قارچی
– مشکلات خونریزی و لخته شدن خون
– مشکلات روحی و روانی مانند روان پریشی، اضطراب، افسردگی
– وضعیت های مربوط به سطح پایین نمک در خون مانند کمبود پتاسیم یا کلسیم
– تشنج
– مالاریا
– عفونت تبخال چشم
– میاستنی گراویس
- این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود و مصرف الکل و ماری جوانا می تواند آن را تشدید کند، تا زمانی که تحت تاثیر دارو هستید از رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین و هر کاری که نیاز به هوشیاری کامل دارد اجتناب کنید.
- این دارو ممکن است باعث خونریزی معده شود و مصرف روزانه الکل در دوره درمان خطر آن را افزایش می دهد.
- از مصرف الکل اجتناب کرده و در صورت مصرف ماری جوانا با پزشک مشورت کنید.
- قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید. گاهی لازم است مدتی قبل از عمل جراحی مصرف این دارو قطع شود.
- استفاده طولانی مدت از داروهای کورتون برای مدت طولانی ممکن است واکنش بدن به فشارهای فیزیکی را دشوارتر کند، قبل از عمل جراحی یا درمان های اضطراری، ابتلا به بیماری یا جراحت یا عفونت جدید به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که از این دارو استفاده می کنید یا طی یک سال گذشته از آن استفاده کرده اید.
- مصرف پردنیزولون ممکن است باعث تغییر قند خون در دیابتی ها شود، این افراد لازم است در دوره درمان حتما قند خون را کنترل کنند.
- اگر در دوره درمان دچار خستگی بیش از حد یا غیر طبیعی یا کاهش وزن غیر طبیعی شده اید به پزشک اطلاع دهید.
- بهتر است کارت مخصوص مصرف داروهای خاص از جمله پردنیزولون را همیشه همراه داشته باشید.
- مصرف این دارو می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و علائم عفونت را پنهان کند که باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت شده یا عفونت های فعلی را تشدید می کند. برای جلوگیری از عفونت دست های خود را به خوبی شسته و از تماس با افرادی که به عفونت های واگیر دار – از جمله آبله مرغان، سرخک یا آنفلوآنزا – مبتلا هستند اجتناب کنید.
- این دارو ممکن است باعث اختلال اثر در واکسن ها شود، در دوره مصرف بدون مشورت با پزشک واکسیناسیون انجام ندهید و از تماس با افرادی که اخیرا واکسن ویروس زنده – از جمله سرخک، اوریون، سرخچه، ب ث ژ، فلج اطفال خوراکی، روتا ویروس، آبله، حصبه، تب زد، آبله مرغان، زونا و واکسن استنشاقی آنفلوآنزا – دریافت کرده اند اجتناب کنید.
- قرار گرفتن در معرض آبله مرغان یا سرخک برای افرادی که داروهای استروئیدی مصرف می کنند می تواند کشنده باشد، در این مواقع لازم است سریع با پزشک تماس بگیرید.
- افراد مسن ممکن است به عوارض این دارو به خصوص پوکی استخوان، درد استخوان، خونریزی معده و روده و تغییرات روحی روانی مانند سردرگمی حساس تر باشند.
- پردنیزولون ممکن است با برخی آزمایش ها تداخل داشته باشد، قبل از هر گونه آزمایش درباره مصرف این دارو به مسئول آزمایشگاه اطلاع دهید.
- اگر از این دارو برای مدت طولانی استفاده می کنید احتمالا نیاز به انجام آزمایش هایی همچون قند خون، کنترل سطح مواد معدنی بدن، شمارش خون، فشار خون، تست های تراکم استخوان، معاینه چشم، اندازه گیری قد یا وزن خواهید داشت، در این مورد با پزشک مشورت کنید.
قرص پردنیزولون (Prednisolone) در بارداری
مصرف پردنیزولون در دوران بارداری تنها در مواقعی که واقعا نیاز است و زیر نظر پزشک امکان پذیر است. به گفته برخی منابع این دارو به ندرت به جنین آسیب می رساند اما برخی منابع نیز معتقدند ممکن است آسیب های احتمالی برای جنین به دنبال داشته باشد.
نوزادانی که مادر آن ها در دوران بارداری برای مدت طولانی از این دارو استفاده کرده است ممکن است دچار مشکلات هورمونی شوند، در صورت مشاهده علائمی همچون حالت تهوع یا استفراغ مداوم، اسهال شدید یا ضعف در نوزاد به پزشک اطلاع دهید.
در صورت بارداری با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: همه چیز درمورد قرص رانیتیدین (Ranitidine)
قرص پردنیزولون (Prednisolone) در شیردهی
این دارو به شیر مادر منتقل می شود و به گفته برخی منابع ممکن است به نوزاد آسیب برساند، قبل از شیردهی حتما با پزشک مشورت کنید.
قرص پردنیزولون (Prednisolone) در کودکان
از مصرف پردنیزولون در کودکان و نوزادان بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید.
مصرف استروئیدها در کودکان می تواند رشد کودکان را تحت تاثیر قرار دهد، در صورتی که در دوره مصرف این دارو کودک افزایش رشد نداشته سریع به پزشک اطلاع دهید.
در دوره مصرف لازم است پیوسته قد و رشد کودک کنترل شود.
تداخل دارویی قرص پردنیزولون (Prednisolone)
پردنیزولون ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد، از جمله:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین، سلکوکسیب، ایبوپروفن
- داروهای دیورتیک ها
- داروهایی که باعث خونریزی یا کبودی می شوند از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل و رقیق کننده های خون مانند وارفارین
- سایر داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن مانند آزاتیوپرین، سیکلوسپورین، شیمی درمانی سرطان
- داروی ضد سرطان آلدسلوکین
- انسولین یا هر گونه داروی دیابت
- استروژن ها و قرص های ضد بارداری خوراکی
- ضد قارچ های آزول مانند ایتراکونازول، کتوکونازول
- ریفامایسین ها مانند ریفابوتین
- داروهای ضد تشنج مانند فنی توئین یا فنوباربیتال
- میفپریستون
- مخمر سنت جان
توجه داشته باشید:
در صورتی که پزشک مصرف دوز کم آسپرین – معمولا بین 81 تا 325 میلی گرم در روز – برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی تجویز کرده به مصرف ادامه دهید مگر آن که پزشک دستور دیگری بدهد.
توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد و داروهای ذکر شده ممکن است با اسامی تجاری دیگری عرضه شده باشد، بنابراین برای جلوگیری از هر گونه تداخل دارویی توصیه می شود قبل از مصرف پردنیزولون حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کنید.
دوز مصرف قرص پردنیزولون (Prednisolone)
دوز مصرف پردنیزولون تنها توسط پزشک و با توجه به شرایط پزشکی بیمار تعیین می شود، از مصرف خودسرانه یا کاهش و افزایش مصرف این دارو اجتناب کنید و حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
از افزایش یا کاهش دوز مصرفی پردنیزولون بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید.
اگر دچار فشارهای غیر طبیعی، جراحی یا ابتلا به یک بیماری جدی شده اید حتما به پزشک اطلاع دهید زیرا ممکن است نیاز به تغییر دوز دارو باشد.
این دارو ممکن است به فرم های مختلف تجویز شود، درباره نحوه مصرف با پزشک یا مسئول داروخانه صحبت کنید.
در صورت استفاده از فرم مایع این دارو از قاشق مخصوص دوز استفاده کنید و قبل از مصرف آن را خوب تکان دهید.
در صورت فراموش کردن یک نوبت با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض مصرف قرص پردنیزولون (Prednisolone)
در صورت مصرف بیش از حد پردنیزولون با اورژانس تماس بگیرید، اگرچه به نظر نمی رسد این مسئله باعث علائم کشنده شود اما استفاده طولانی مدت از دوزهای بالای داروهای استروئیدی می تواند به عوارض زیر منجر شود:
- نازک شدن پوست
- کبودی آسان
- تغییر در شکل یا محل چربی های بدن به خصوص صورت، گردن، پشت یا کمر
- افزایش جوش یا آکنه و موهای صورت
- مشکلات قاعدگی
- ناتوانی یا کاهش میل جنسی
اشکال دارویی قرص پردنیزولون (Prednisolone)
برخی اشکال دارویی پردنیزولون در ایران عبارتند از:
قرص نیزوپرد 5، 20 و 50 میلی گرم
قرص پردنیزولون 5 و 50 میلی گرم
همه چیز درباره قرص پردنیزولون (Prednisolone)
منابع : webmd – drugs – everydayhealth
